Biologisch boeren in Oudkarspel

Arjen Kroon runt aan de Hopmans­weg in Oudkarspel het biologisch teeltbedrijf: Vof A. Kroon. Arjen is een echte Langedijker, hij is hier in Zuid-Scharwoude geboren en getogen. Hij weet dan ook als geen ander hoe deze omgeving er 25 jaar geleden uitzag, en dat er ‘gelukkig’ niet al te veel is veranderd. “Vergeleken met andere dorpskernen en zeker met Heerhugowaard, zijn er nog veel tuinders actief in Oudkarspel en de omliggende dorpen. Wat betekent dat er ook veel landbouw­grond aanwezig is en relatief weinig woningbouw. Terwijl anderen Oudkarspel zien als het trappel-end waar weinig te beleven valt, zien de Oudkarspelers dat juist als een zegen. Moet je kijken hoeveel ruimte we hier nog hebben!”

Uitzicht

Terwijl hij uit het raam kijkt in de woonkamer, waar aan alle kanten vergezichten te zien zijn, vallen wel de windmolens op aan de N245, en de bedrijfspanden op het bedrijvenpark (alleen in combi met Breekland). In 2007 is dit bedrijvenpark gerealiseerd om meer werkgelegenheid te creëren en bedrijven de ruimte te geven. Ook het afvalscheidingsstation is er gesi­tueerd. Een logische ontwikkeling die je toch niet tegenhoudt, vat Arjen het nuchter samen. “Wij hebben er, behalve dat we het vrije uitzicht richting de duinen wel kwijt raakten, verder geen last van. Wel vinden we de verlichting van sommige bedrijven vrij heftig. Ik kan gerust de krant gaan zitten lezen zonder het licht aan te hoeven doen”, grapt hij.

Opvolger

Met zijn bedrijf zit hij hier prima, zeker sinds hij en zijn vrouw Dorothea ook een huis bouwden bij het bedrijf en vrijwel alle activiteit op deze plek plaatsvindt. De twee oudste kinderen zijn inmiddels het huis uit maar zoon Jan van 16 woont nog thuis. Hij is de beoogde opvolger. Zijn moeder vertelt: “Net als Arjen is Jan een doener. Hij is bijna altijd buiten te vinden en helpt nu al graag mee in het bedrijf. Overigens vinden we het helemaal prima als hij alsnog iets anders gaat doen, want een eigen bedrijf moet je echt graag willen. Het is mooi maar ook stressvol, zeker een tuindersbedrijf.” Arjen beaamt dit: “Ik ben een geboren tuinder, kon me als kind al niks anders voorstellen dat hetzelfde beroep te kiezen als mijn vader en mijn opa. Je wilt aan de gang, in de praktijk leer je het meest. School werd ‘m niet voor mij maar ik stimuleer Jan wel om zijn papieren te halen. Toen ik in het bedrijf stapte heb ik wel cursussen gevolgd om m’n middenstandsdiploma te halen en ik heb ook de ‘groenteboerencursus’ gevolgd, aanvullend met een cursus bioteelt, om vakkennis over de producten op te doen.”

Biologisch

Arjen heeft een biologisch bedrijf. Hoe en wanner is die keuze gemaakt? “De overgang naar een biologisch bedrijf vindt zijn oorsprong eigenlijk al in de jaren na de verkaveling in 1970 - 1975. Door een teruglopende belang­stelling voor de tuinbouw kwamen er eilandjes braak te liggen. Ik ploegde een aantal van deze braakeilandjes en ging er kool op telen. De teelt op deze percelen had aanzienlijk minder last van ziekten dan de eilandjes die niet braak hadden gelegen. Dat bracht het inzicht hoe belangrijk vruchtwisseling is. Bovendien vergat ik die landjes nog weleens te bespuiten en als ik ging kijken viel het met het onkruid enorm mee. Omdat de kool groot en wijd was gegroeid, kreeg het onkruid gewoon geen ruimte. Het was eigenlijk een heel logische stap.”

Kool

Tussen 2000 en 2004 is de firma Kroon officieel omgeschakeld naar een biologisch bedrijf. Op een totale oppervlakte van nu 55 hectare, telen zij 18 hectare sluitkool. “We hebben vaste afnemers maar werken ook veel met handelshuizen. Die zorgen er weer voor dat de kool wordt verkocht aan supermarkten en snijderijen, en een groot deel is voor de export bestemd, zoals Scandinavië. Sowieso is kool een constant product, alhoewel ik ook altijd wel bezig ben met andere gewassen als consumptieaardappelen, pompoen en winterpeen, gras, luzerne en akkerranden. Net waar de vraag naar is en wat de consument wil. Zeker als biologische boer ben je daar altijd mee bezig. Terwijl het in Nederland nog iets exclusiefs is en biologisch wordt geassocieerd met ‘duur’, is het in andere landen al veel normaler en beter verkrijgbaar.”

Nooit saai

Toch heeft Arjen geen dag spijt gehad van deze stap naar biologische teelt. “Je moet scherp blijven, altijd bezig zijn met wat de natuur doet en wat de gevolgen zijn van lange periodes van neerslag of juist droogte. Daar lig ik dan ook weleens wakker van, maar ik zou niet anders willen. Ik vind het een prachtig beroep.” Dorothea vult met een knipoog aan: “Bij ons is het nooit saai.”