Leerrecht en leerplicht

Leerplicht (5 - 16 jaar)

Ieder kind, dat in Nederland woont, is leerplichtig. Dit betekent dat kinderen 5 dagen per week naar school moeten. De leerplicht begint op de 1e dag van de nieuwe maand nadat het kind 5 jaar is geworden. De leerplicht geldt tot en met het schooljaar waarin een kind 16 jaar wordt. De meeste kinderen gaan al vanaf 4 jaar naar school. Veel scholen hebben in hun schoolregels staan dat 4-jarigen zich ook moeten houden aan de schooltijden. Aanpassing hiervan moet apart worden afgesproken.

Kwalificatieplicht (16 - 18 jaar)

Van 16 tot 18 jaar geldt de kwalificatieplicht. Dit houdt in dat jongeren zonder startkwalificatie tot hun 18e verjaardag naar school moeten gaan. Een startkwalificatie is een mbo 2-, mbo 3-, mbo 4-, havo- of vwo-diploma. Dit geeft de jongere genoeg 'bagage' om een goede baan te vinden of een hbo-opleiding te kunnen volgen. 

U bent als ouder/verzorger verplicht om een kind in te schrijven op een school. Vanaf 12 jaar is een kind ook zelf verantwoordelijk om naar school te gaan en deze school volgens rooster te bezoeken. Als uw kind dan niet naar school komt of verzuimt, meldt de school dit aan de leerplichtambtenaar.

Niet meer leerplichtig (18 - 23 jaar)

Jongeren tussen 18 en 23 jaar zijn niet meer wettelijk verplicht om naar school te gaan. Als een jongere zonder diploma wordt uitgeschreven bij zijn of haar opleiding, meldt de school dit bij de gemeente als voortijdig schoolverlater.

De leerplichtambtenaar begeleidt kinderen en jongeren die school voortijdig hebben verlaten. Maakt u zich zorgen of het onderwijs van uw kind wel aansluit bij zijn behoeftes? Dan kunt u samen met de leerplichtambtenaar en de school in gesprek.

Contact met leerplichtambtenaar

Stuur een mail of neem telefonisch contact met ons op.

Contact met mbo-leerplichtambtenaar

Let op! Is uw kind nog geen 18 jaar en volgt hij/zij een mbo-opleiding? Neem dan contact op met de mbo-leerplichtambtenaren van gemeente Alkmaar. Zij kunnen u verder helpen.

Bel naar 14 072 – Spreek na de piep ‘Alkmaar’ in en vraag naar ‘leerplicht mbo’.

Lukt het bij jou niet op school? Heb je een foute keuze van opleiding gemaakt? Is de opleiding te moeilijk? Of heb je te veel problemen? Dan helpen de trajectbegeleiders van de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) jou verder op weg.

Nadat je een afspraak hebt gemaakt, voer je met de trajectbegeleider een intakegesprek. Daarin wordt gevraagd naar je school- en werkervaring. Maar ook naar de reden waarom je bent gestopt met je opleiding en of je iets anders wilt gaan doen. Samen met je trajectbegeleider maak je vervolgens een stappenplan om weer een stap te maken richting school of werk.

Meer informatie

Gemeente Alkmaar is uitvoerder van de RMC-functie voor de regio Noord-Kennemerland (waar gemeente Dijk en Waard onder valt). Je kunt daarom op de site van gemeente Alkmaar meer informatie vinden over het traject en het team.

Contact met de RMC

Bel naar 14 072 – Spreek na de piep ‘Alkmaar’ in en vraag naar ‘RMC’.

Soms kan uw kind vrijstelling krijgen van de leerplicht. Uw kind hoeft dan niet naar school. Bijvoorbeeld als uw kind lange tijd niet naar school kan vanwege lichamelijke of psychische problemen.

Vrijstelling aanvragen

U vraagt vrijstelling aan bij de leerplichtambtenaar.

Stuur een mail of neem telefonisch contact met ons op.

U kunt vrij vragen voor uw kind bij de volgende bijzondere situaties:

  • Voor verhuizing: 1 dag.
  • Voor het bijwonen van het huwelijk van bloed- of aanverwanten t/m de 3e graad: 1/2 dagen.
  • Bij ernstige ziekte van ouders of bloed- of aanverwanten t/m de 3e graad: in overleg met de directeur/rector.
  • Bij overlijden van bloed- of aanverwanten 1e graad: 4 dagen. 2e graad: 2 dagen. 3e of 4e graad: 1 dag
  • Bij 25-, 40- en 50-jarig ambtsjubileum en het 12½-, 25-, 40-, 50- en 60-jarig huwelijksjubileum van ouders of grootouders: 1 dag.
  • Overige belangrijke situaties: directeur/rector bepaalt of de reden belangrijk genoeg is en hoe lang uw kind hiervoor verlof krijgt.

Toestemming vragen

Uw kind kan maximaal 10 schooldagen vrij krijgen voor bijzondere situaties. U vraagt van tevoren toestemming bij de directeur/rector van de school. Vul onderstaand aanvraagformulier in en geef het af bij de directeur/rector van de school.

Aanvraagformulier downloaden (pdf, 176 KB)

Graden van bloedverwantschap

Eerste graad

  • (Adoptie)ouders
  • (Adoptie)kinderen

Tweede graad

  • Grootouders
  • Kleinkinderen
  • Broers en zussen

Derde graad

  • Overgrootouders
  • Achterkleinkinderen
  • Neven en nichten (kinderen van broers of zussen)
  • Ooms en tantes (broers of zussen van de ouders)

Vierde graad

  • Betovergrootouders
  • Achterneven en achternichten (kleinkinderen van broers of zussen)
  • Neven en nichten (kinderen van broers of zussen van de ouders)
  • Oudooms en oudtantes (ooms en tantes van de ouders)

U mag uw kind niet meenemen op vakantie buiten de schoolvakanties. Doet u dit wel, dan overtreedt u de Leerplichtwet en bent u strafbaar. 

Alleen als u voldoet aan alle 3 van onderstaande voorwaarden kan een schooldirecteur extra vakantie toestaan: 

  • Als minimaal 1 van de ouders een beroep heeft met seizoensgebonden werkzaamheden. Bijvoorbeeld in de agrarische sector en de horeca.
  • Als het gezin in geen van de schoolvakanties in 1 schooljaar met vakantie kan. Dus niet in de voorjaarsvakantie, de meivakantie, de kerstvakantie en de zomervakantie. U moet een  werkgeversverklaring overleggen.
  • De extra vakantie valt niet in de 1e 2 weken van het schooljaar.

De extra vakantie is nooit langer dan 10 dagen. U vraagt toestemming bij de directeur van de school. Dit moet u minimaal 2 maanden voordat u op vakantie gaat doen.

Meer dan 10 dagen vrij

Over verlof van meer dan 10 dagen beslist de leerplichtambtenaar van de gemeente. Het verlof kan worden verleend als:

  • U een verklaring van een arts of een maatschappelijk werk(st)er kunt overleggen. 
  • Uit de verklaring blijkt dat een verlof noodzakelijk is op grond van medische of sociale omstandigheden van (1 van) de gezinsleden.

Toestemming vragen

Vul onderstaand aanvraagformulier in en geef het af bij de directeur van de school. De directeur neemt contact op met de leerplichtambtenaar. Binnen 6 weken krijgt u antwoord.

Aanvraagformulier downloaden (pdf, 176 KB)