De Oostrand: ontwikkeling woon- en werkgebied

Het ontwikkelplan Oostrand Noord- en Zuid-Scharwoude

Oostrand

Tussen de Provincialeweg N504, het Kanaal Alkmaar-Kolhorn, de Langebalkweg en de Oostelijke Randweg ligt de Oostrand Noord- en Zuid-Scharwoude. Een gebied op de overgang van dorp en platteland van ongeveer 40 hectare groot. Hier wordt gewoond, gewerkt en gecreëerd.

Waarom

Omdat de Oostrand zoveel verschillende functies, eigenaren en bezoekers heeft, is het goed om een duidelijk beeld van de toekomst te hebben. Hiervoor is het ontwikkelplan gemaakt door de gemeente, bureau INBO (wat de gemeente ondersteunt) en samen met velen in en rondom de Oostrand. Dit ontwikkelplan:

• Laat de kwaliteit en opgaven van het gebied zien;
• Benoemt en biedt kansen;
• Geeft aan wie wat van elkaar kan verwachten;
• Helpt ondernemers, gebruikers en eigenaren bij het maken van hun eigen (investerings)keuze voor de toekomst;
• Informeert de inwoners over wat er met dit gebied gaat gebeuren;
• Betreft (semi-)overheden en andere geschikte partijen bij (investeringen voor) de toekomst; en
• Geeft richting aan nieuwe ontwikkelingen.

Doel

Het ontwikkelplan Oostrand zorgt ervoor dat:

• Bewoners, ondernemers en bezoekers zich er thuis (blijven) voelen;Er aantrekkelijke en makkelijk bereikbare voorzieningen zijn;
• Er de mogelijkheid blijft om te werken, maar zoveel als mogelijk in combinatie met wonen en ontspanning;
• Er fijn wordt gewoond, door verschillende doelgroepen in woningen en buurten die een kwaliteit hebben die er nog niet is in Dijk en Waard;
• De landschappelijke, ecologische, cultuurhistorische en recreatieve kwaliteiten worden versterkt;
• Het bijdraagt aan een waterrobuust en klimaatbestendige leefomgeving; en
• Het meer onderdeel is van andere gebieden in de omgeving, in het bijzonder het ecologisch-, fiets-, en waternetwerk.

Wonen

Een belangrijke reden voor verandering van de Oostrand is het wonen. Er is een grote vraag naar woningen en de Oostrand heeft de ruimte en kwaliteit om aan een deel van deze wens te voldoen. Zodra er extra woningen komen in de Oostrand, dan zal dit het wonen en leven helpen. Het zal een extra zetje geven aan de verenigingen en voorzieningen. Dit versterkt ook de ruimtelijke samenhang en oriëntatie in de Oostrand versterken. En extra woningen leveren een financiële bijdrage aan de grote kwaliteitsimpulsen in de Oostrand. Zoals de aanleg van water- en bevaarbare routes, extra groen en het verbeteren van de bereikbaarheid voor wandelaars en fietsers. De architectuur van de woningen wordt later bepaald in een volgende fase. Het ontwikkelplan stelt voor om uit de geschiedenis inspiratie te halen voor toekomstige woning ontwerpen. Denk bijvoorbeeld aan de oude tuinderswoning, stolpboerderij en koolschuur als bron voor een modern ontwerp.

Status en samen verder

Het ontwikkelplan geeft in grote lijnen een duidelijk beeld van de toekomst. De volgende stap is om onderzoek te doen om het beeld te verbeteren. Zowel ruimtelijk, programmatisch als financieel. Dit onderzoek geeft meer informatie hoe het plan is te vertalen in een stedenbouwkundig plan. Het stedenbouwkundig plan laat dan zien:

• Waar de woningen precies komen;
• Hoe de waterwegen gaan lopen;
• Waar extra groen precies komt;
• Hoe er geparkeerd kan worden; en
• Hoe bijvoorbeeld het Doesenpad door de Oostrand loopt.

Dit stedenbouwkundig plan wordt opnieuw besproken met inwoners, eigenaren, ondernemers en andere betrokkene. Naar verwachting is dat begin 2024. In de tussentijd wordt iedereen geïnformeerd over de voortgang.

Belangrijkste voorstellen

In het ontwikkelplan worden vier maatregelen voor de gehele Oostrand voorgesteld. Ook worden er zes deelgebieden onderscheiden, ieder met eigen kenmerken, ontwikkelmogelijkheden en -snelheden.

De vier maatregelen voor de gehele Oostrand zijn:

• Groen en ecologie: ooit maakte de Oostrand onderdeel uit van een omgeving met (deels) open gebieden. Door de ruilverkaveling is dit erg veranderd, waardoor de Oostrand geïsoleerd geraakt is en deels zelfs afgesneden van de omgeving. Hierdoor is er weinig verbinding tussen de Oostrand, het meer open landschap ten noorden van de Oostrand en het waterlandschap Rijk der Duizend Eilanden ten zuiden van de Oostrand. Daarnaast is het landschap op bepaalde plekken versplinterd. Om dit te herstellen en te versterken worden het groen en de oude waterlopen die recht op het dorpsplint van Langedijk staan, doorgetrokken in de Oostrand. Daarnaast wordt de huidige ecologische zone langs het Kanaal Alkmaar-Kolhorn, verbreed. Ook komt er in de nieuwe buurtjes groen, zoveel als mogelijk verbonden met het andere groen.
• Water en bevaarbare routes: de eeuwenlange ligging van de dijkdorpen in de polder Geestmerambacht heeft ervoor gezocht dat het waternetwerk een belangrijk onderdeel is van de Langedijkse identiteit. De connectie met het water is na de ruilverkaveling echter erg verstoord of zelfs teniet gedaan. Met het programma ‘Langedijk Ontwikkelt met Water’ wordt vanaf 2000 gewerkt aan herstel en versterking van de relatie met het water door de aanleg van een samenhangend vaarnetwerk voor kleine recreatievaart. Dit netwerk wordt uitgebreid door ook deelgebieden van de Oostrand er onderdeel van te maken voor recreatie en toerisme. Daarnaast dragen extra waterwegen bij aan de landschappelijke- en woonkwaliteit van de Oostrand en de klimaatopgave.
• Nieuwe buurtjes: voor de gehele gemeente is er tussen 2020 en 2030 een behoefte aan ongeveer 10.000 extra woningen, waaronder zo’n 1.385 in Langedijk. Voor de Oostrand is bekeken hoe nieuwbouw zich verhoudt tot de kenmerken van dit gebied. Hieruit komt ruimte voor ongeveer 550 woningen. Het ontwikkelplan laat voor een aantal deelgebieden zien hoe hier buurtjes kunnen ontstaan met sociale huur, middeldure en dure woningen. Voor starters, jonge gezinnen en ouderen. Nader onderzoek moet laten zien of en hoe een deel van deze woningen aangeboden kan worden aan woningenzoekenden uit de omgeving.
• Doesenpad: midden door de Oostrand komt, van noord naar zuid, een wandel- en fietsroute. Deze route komt langs bedrijven, de nieuwe buurtjes en voorzieningen. Het is een moderne vertaling van het historische lint in Langedijk. Gedeeltelijk liggen de fiets- en voetpaden er al, maar voor een deel ontbreekt dit ook nog. Het Doesenpad geeft ‘adres’ aan woningen en voorzieningen, stimuleert het wandelen, fietsen en joggen. De naam verwijst naar een oude sloot in de Oostrand, net ten zuiden van en parallel aan de Potjessloot. Met deze naam wordt aangesloten bij de geschiedenis, maar met de functie ervan voegt het iets nieuws aan de Oostrand toe.

Zes deelgebieden

Met de vier maatregelen die hiervoor zijn beschreven, komen de deelgebieden echt samen. Doordat elk deelgebied zijn eigen kenmerken en functies heeft, zal elk deelgebied een andere aanpak krijgen.

• Wonen en werken op de Wuijver: de Wuijver is nu een plek met bedrijven met een jachthaven en een paar woningen. Het doel is om samen met de eigenaren en ondernemers er deels een plek van te maken om te wonen en woonwerken. Op een manier dat beide functies elkaar niet in de weg zitten. Met de jachthaven, liggend aan het Doesenpad en de diervriendelijke zone, als kloppend hart. Hoeveel woningen hier kunnen komen, hangt af van de hoeveelheid bedrijven in dit gebied. Er wordt gedacht aan ongeveer 100 woningen met een bouwhoogte van 3 tot maximaal 6 verdiepingen (op een paar plekken).
• Woonbuurtjes (nu nog deels landbouw en deels bedrijven): het gebied ten zuiden van de Wuijver tot aan de verenigingen aan de Potjesdam is een geschikte plek voor kleine woonbuurtjes. Doordat er water aanwezig is en uitgebreid kan worden is het een aantrekkelijke buurt om te wonen. Midden in de buurtjes kan buurtgroen komen. Om te voorkomen dat de geparkeerde auto overal zichtbaar is op straat, wordt onderzoek gedaan naar gedeeltelijk andere parkeervoorzieningen (op loopafstand van de woningen). Gedacht wordt aan ongeveer 330 woningen met een bouwhoogte van 3 tot maximaal 6 verdiepingen (op een paar plekken).
• Wonen en vrije tijd rondom de Potjesdam: rondom de Potjesdam zijn verschillende verenigingen en voorzieningen. Het doel is om het meeste te laten zoals het is zolang deze meer zichtbaar, vindbaar en bereikbaar zijn voor bezoekers. Op twee kavels die nu in eigendom van verschillende eigenaren zijn, kunnen ongeveer 100 woningen komen. Zowel grondgebonden als gestapeld in minimaal 3 en maximaal 6 bouwlagen (op een paar plekken).
• Vrije tijd: ten zuiden van de Potjesdam zijn de volkstuinen en de tennisclub. Ook hier is het doel om deze te behouden. En ook hier geldt om deze voorzieningen meer zichtbaar, vindbaar en bereikbaar te maken.
• Wonen aan de plas: aan de oost- en zuidzijde van de Bufferplas zijn ‘plaswoningen’ voorzien. Zo krijgt de Bufferplas een bestemming, ook al doordat het Doesenpad hier langs komt. In dit deelgebied komen een aantal grotere woningen; ongeveer 10 met maximaal 3 verdiepingen.
• Wonen in het park: tussen de volkstuinen en de Langebalkweg bevindt zich momenteel begraafplaats De Oostervaart en groen. Het doel is om de ruimte voor de begraafplaats te beperken en in het groen appartementen te bouwen op een manier dat het groen om deze woningen openbaar toegankelijk blijft. Dit gaat om ongeveer 60 woningen met minimaal 3 en maximaal 5 verdiepingen (op een paar plekken).

• Presentatie eigenaren de Wuyver 4 juli 2022 (pdf, 6 MB)
• Participatiepanelen 12 september 2022 (pdf, 6 MB) (of lees de uitgeschreven versie)
• Verslag participatiebijeenkomsten 12 en 20 september 2022 (pdf, 6 MB) (of lees de uitgeschreven versie)
• Resultaten post-its op de participatiepanelen 12 september 2022
• Resultaten bewonersenquête 24 oktober 2022 (pdf, 1 MB)
• Concept ontwikkelplan 22 maart 2023: deel 1 (pdf, 1 MB) 
• Concept ontwikkelplan 22 maart 2023: deel 2 (pdf, 5 MB)
• Concept ontwikkelplan 22 maart 2023: deel 3 (pdf, 9 MB)
• Gepresenteerde informatiepanelen 22 maart 2023: deel 1 (pdf, 8 MB)
• Gepresenteerde informatiepanelen 22 maart 2023: deel 2 (pdf, 7 MB)
• Gepresenteerde informatiepanelen 22 maart 2023: deel 3 (pdf, 1 MB)

• Inloopbijeenkomst ontwikkelplan op 22 maart 2023
• Herontwikkeling Oostrand moet wonen, werken en recreatie gaan combineren